Eindtoets in het basisonderwijs
Vanaf schooljaar 2014/2015 is het voor alle leerlingen van groep 8 in het reguliere basisonderwijs verplicht om een eindtoets te maken. Deze toets is bedoeld als tweede (objectieve) gegeven naast het schooladvies van de leraar, over het soort onderwijs dat de leerling na de basisschool kan volgen. Als het niveau van een leerling volgens de toets hoger ligt dan uit het schooladvies blijkt, moet de school het advies heroverwegen. De school kan dan besluiten het advies aan te passen of, beredeneerd, niet aan te passen.
De eerste figuur geeft een overzicht van alle toegestane eindtoetsen; gebruik en gemiddeld behaalde score.
De tweede figuur (incl. gerelateerde grafieken) geeft inzicht in de samenhang van de gemiddelde eindscore met enkele achtergrondkenmerken (migratieachtergrond, opleidingsniveau ouders, gezinsinkomen). Deze gegevens hebben alleen betrekking op de meest gebruikte eindtoets; de Centrale Eindtoets (CITO).
Uitslagen eindtoets
In schooljaar 2016/2017 zijn zes verschillende eindtoetsen toegestaan door het ministerie van OCW: de Centrale Eindtoets (Cito in opdracht van het College voor Toetsen en Examens), de IEP Eindtoets (Bureau ICE), ROUTE8 (A-VISION), AMN Eindtoets (AMN), Dia-Eindtoets (Diataal BV) en de CESAN Eindtoets (SM&C bv). In de tabel is het aantal leerlingen weergegeven dat de toets heeft gemaakt met de gemiddelde score en het advies dat hoort bij de gemiddelde score. Daarnaast is ook te vinden hoeveel scholen een bepaalde toets heeft afgenomen.
Eindtoetsen schooljaar 2016/2017 in het reguliere basisonderwijs
| Eindtoets | Aantal leerlingen met een uitslag op de eindtoets | Aantal scholen dat zich met de eindtoets heeft verantwoord | Gemiddelde score* | Advies bij gemiddelde score |
|---|---|---|---|---|
| Centrale Eindtoets | 116.723 | 4150 | 535,6 | Vmbo gtl-havo |
| IEP Eindtoets | 42.444 | 1645 | 80,6 | Vmbo gtl-havo |
| ROUTE 8 | 15.583 | 609 | 206,5 | Vmbo gtl-havo |
| AMN Eindtoets | 529 | 28 | 490,9 | Havo |
| Dia-Eindtoets | 390 | 16 | 362,1 | Vmbo gtl-havo |
| CESAN Eindtoets | 144 | 10 | 167,2 | Havo |
* Iedere eindtoets heeft een eigen scorebereik.
Uitslagen Centrale Eindtoets naar achtergrondkenmerken
De figuur hieronder geeft de gemiddelde totaalscore voor de Centrale Eindtoets weer voor jongens en meisjes van verschillende migratieachtergronden. Onder het kopje ‘Gerelateerde grafieken’ wordt de gemiddelde totaalscore voor de Centrale Eindtoets naar sociaaleconomische positie van de ouders (opleidingsniveau en huishoudinkomen) weergegeven.
Onder ‘Zie ook’ staat een verwijzing naar de website van de Centrale Eindtoets.
De totaalscore voor de Centrale Eindtoets is een getal op een schaal van 501 tot en met 550. Aan de score wordt een schooltype-advies gekoppeld, dat ieder jaar licht kan verschillen. Voor de Centrale Eindtoets voor schooljaar 2015/2016 tot en met 2017/2018 was de indeling als volgt:
501-518 praktijkonderwijs en vmbo basisberoepsgerichte leerweg
519-525 vmbo basis- en kaderberoepsgerichte leerweg
526-528 vmbo kaderberoepsgerichte leerweg
529-532 vmbo gemengde/theoretische leerweg
533-536 vmbo gemengde/theoretische leerweg en havo
537-539 havo
540-544 havo/vwo
545-550 vwo
Gemiddelde totaalscore op de Centrale Eindtoets
| Jongens | Meisjes | |
|---|---|---|
| Nederlandse achtergrond | 536 | 536 |
| Overig westerse migratieachtergrond | 536 | 536 |
| Turkse migratieachtergrond | 531 | 531 |
| Marokkaanse migratieachtergrond | 531 | 531 |
| Surinaamse migratieachtergrond | 532 | 533 |
| Antilliaanse migratieachtergrond | 531 | 531 |
| Overig niet-westerse migratieachtergrond | 535 | 535 |
Leerlingen met een Nederlandse achtergrond en met een westerse migratieachtergrond behalen gemiddeld betere resultaten op de Centrale Eindtoets dan leerlingen met een niet-westerse migratieachtergrond. Van de vier grootste groepen met een niet-westerse migratieachtergrond behalen leerlingen met een Surinaamse migratieachtergrond de beste resultaten. Meisjes en jongens scoren over het algemeen even goed. Van de leerlingen met een Surinaamse migratieachtergrond behalen de meisjes een hoger gemiddelde dan de jongens.
| 2017-2018 | |
|---|---|
| Max. mbo-entreeopleiding | 530 |
| Mbo niveau 2-4, havo, vwo | 533 |
| Hbo-of wo-bachelor | 537 |
| Hbo- of wo-master, doctor | 540 |
De gemiddelde score op de Centale Eindtoets is hoger naarmate de ouders van leerlingen in groep 8 hoger zijn opgeleid. In het schooljaar 2017/2018 is het verschil tussen de groep kinderen met de hoogst opgeleide ouders en de groep met de laagst opgeleide ouders 10 punten. Kinderen met laagopgeleide ouders hebben gemiddeld een score die overeenkomt met een advies voor vmbo gemengde/theoretische leerweg. Kinderen van hoogopgeleide ouders krijgen gemiddeld een advies voor havo/vwo.
| 2010- 2011 | 2011 - 2012 | 2012 - 2013 | 2013 - 2014 | 2014 - 2015 | 2015 - 2016 | 2016 - 2017 | 2017-2018 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Max. mbo-entreeopleiding | 530 | 531 | 530 | 529 | 530 | 529 | 530 | 530 |
| Mbo niveau 2-4, havo, vwo | 535 | 535 | 534 | 534 | 534 | 533 | 533 | 533 |
| Hbo- of wo-bachelor | 538 | 539 | 538 | 538 | 538 | 537 | 537 | 537 |
| Hbo- of wo-master, doctor | 542 | 541 | 541 | 541 | 541 | 540 | 541 | 540 |
De afgelopen 8 jaren variëren de gemiddelde eindscores van kinderen per opleidingsniveau van de ouders maar heel weinig. De afgelopen 3 jaar ligt de gemiddelde eindscore voor kinderen met ouders met de middelste twee opleidingsniveaus ('mbo niveau 2-4, havo, vwo' en 'hbo- of wo-bachelor') 1 punt lager dan in de 3 jaren ervoor. Voor kinderen met laag opgeleide ouders fluctueert de gemiddelde score in de hele periode licht tussen 529 en 531. De score van kinderen met hoogopgeleide ouders was in periode 2011/2012 tot en met 2014/2015 stabiel, maar fluctueert de afgelopen 3 jaar licht.
| 2017-2018 | |
|---|---|
| Laagste tertiel | 533 |
| Middelste tertiel | 535 |
| Hoogste tertiel | 538 |
De score op de Centrale Eindtoets in groep 8 is hoger naarmate het huishoudensinkomen hoger is. In de figuur zijn de huishoudens in drie groepen verdeeld naar hoogte van het huishoudensinkomen van de gehele bevolking (tertielen). Bij de groep met het hoogste huishoudensinkomen (hoogste tertiel) is de gemiddelde totaalscore op de Centrale Eindtoets in 2017/2018 5 punten hoger dan in het laagste tertiel. Kinderen van ouders met een laag en gemiddeld huishoudensinkomen hebben een gemiddelde score die overeenkomt met een advies voor de vmbo gemengde/theoretische leerweg en havo. Kinderen van ouders met een hoog huishoudensinkomen krijgen gemiddeld een advies op havo-niveau.
| 2010 - 2011 | 2011 - 2012 | 2012 - 2013 | 2013 - 2014 | 2014 - 2015 | 2015 - 2016 | 2016 - 2017 | 2017-2018 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Laagste tertiel | 533 | 533 | 532 | 532 | 532 | 531 | 532 | 533 |
| Middelste tertiel | 535 | 535 | 535 | 534 | 535 | 534 | 535 | 535 |
| Hoogste tertiel | 539 | 539 | 538 | 538 | 538 | 538 | 538 | 538 |
De figuur toont de ontwikkeling in de verschillen naar huishoudensinkomen bij de eindtoets-score over de afgelopen 8 jaar. De huishoudens zijn hierbij in drie groepen verdeeld naar hoogte van het huishoudensinkomen (tertielen). Het verschil tussen de totaalscore van kinderen uit het laagste en hoogste tertiel was in de eerste 5 jaren steeds 6 punten. De laatste 3 jaren fluctueert het; in 2017/2018 zien we met 5 punten het kleinste verschil tot nu toe.
